ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ: Τι είναι τελικά το στρες και πως σχετίζεται με την διατροφή μας;

Σου θυμίζουν κάτι οι πιο πάνω φράσεις; Λογικό!  Πάμε να δούμε τι συμβαίνει στον οργανισμό μας όταν αγχωνόμαστε.

Πως δρα το στρες στον οργανισμό και πως εκδηλώνεται;

Το στρες αποτελεί πλέον ένα αναπόσπαστό κομμάτι της ζωής μας, γεγονός που οφείλεται στους ρυθμούς της καθημερινότητας, τα κοινωνικοοικονομικά προβλήματα , όπως και σε προσωπικούς για τον καθένα λόγους. Τι πραγματικά συμβαίνει στο ανθρώπινό οργανισμό μας όμως όταν βρίσκεται σε μια στρεσογόνα κατάσταση;

Ας διαχωρίσουμε αρχικά τα είδη στρες που υπάρχουν, ξεκινώντας από το ήπιο στρες(eustress-positive stress) το οποίο δρα θετικά στον οργανισμό διότι προκαλεί συγκέντρωση, εγρήγορση και κινητοποίηση. Όταν τα επίπεδα στρες ξεπεράσουν αυτά τα όρια τότε ο οργανισμός βρίσκεται σε μια κατάσταση έντονου στρες (distress) όπου σε αυτό το σημείο σταδιακά ξεκινάνε τα αρνητικά συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, αύξηση αρτηριακής πίεσης εφίδρωση, πανικός, κούραση, αύξηση σακχάρου στο αίμα, αλλαγή στη διατροφική συμπεριφορά κοκ.

Τα συμπτώματα αυτά οφείλονται στην υπερβολική έκκριση κορτιζόλης (ορμόνη του στρες) η οποία διαταράσσει την ομοιόσταση του οργανισμού (ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί σχετικά σταθερές της συνθήκες στο εσωτερικό του ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει στο εξωτερικό περιβάλλον όπως για παράδειγμα κάνει και με την θερμοκρασία του σώματός).

Διατροφικές συνήθειες και στρες:

Η φύση μιας και έχει φροντίσει για όλα στο σώμα μας φαίνεται πως έχει την απάντηση και για το  στρες. Σκεφτείτε πως λειτουργεί όλο το πεπτικό σας σύστημα όταν αγχώνεστε; Όλοι ξέρουμε την φράση ‘’Τα έκανε πάνω του από το άγχος;’’ , έχετε σκεφτεί ποτέ από που μπορεί να προκύπτει αυτή η φράση; 

Όταν υπάρχει στρες στον οργανισμό ενεργοποιείται το σύστημα πάλης ή φυγής (fight or flight) όπου αυξάνεται και η αδρεναλίνη, το οποίο είναι μέσω του σώματος να αντιδράσει σε έναν κίνδυνο – όπως ακριβώς και όταν βρίσκεται σε στρες. Για μπορέσει το σώμα να ‘’επιτεθεί’’ ή να ‘’φύγει’’  θα πρέπει να είναι ελαφρύ. Έτσι ξεκινάει να υπερλειτουργεί το γαστρεντερικό σύστημα με αποτέλεσμα πολλές φορές να προβαίνει σε μη προγραμματισμένες κενώσεις (συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα ή ναυτίες-εμετό). Με αυτά τα δεδομένα η φυσιολογική απάντηση του σώματος μας σε καταστάσεις στρες είναι να μην υπάρχει όρεξη για φαγητό.

Συμφώνα με τελευταίες έρευνες όμως φαίνεται πως άλλη απάντηση έχει ο οργανισμός σε χρόνιο στρες και άλλη σε περιστασιακό. Σε καταστάσεις που το στρες είναι χρόνιο είναι πολύ πιθανόν να προκληθούν αλλαγές στη διατροφική συμπεριφορά που σχετίζονται με αυξημένη κατανάλωση φαγητού και κυρίως τροφίμων πλούσιων σε λιπαρά και σάκχαρα τα λεγόμενα ‘’comfort food’’.

Εδώ να σας πω ότι υπάρχουν δυο είδη πείνας η πραγματική και η συναισθηματική.  Αν καταφέρουμε να καλύψουμε την πραγματική πείνα και να αναγνωρίσουμε τη συναισθηματική σε όποια κατάσταση στρες και να βρίσκεστε θα είναι πιο εύκολο να αντιμετωπιστεί η ανεξέλεγχτη  κατανάλωση φαγητού. Σε κάθε περίπτωση όμως το φαγητό δεν είναι η λύση που θα σε βοηθήσει να απαλλαχτείς από το άγχος της καθημερινότητας σου.

Tips για να μειώσουμε το στρες στη ζωή μας

ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

 Η διατροφή μας επηρεάζει όλα τα  συστήματα στο σώμα μας, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υγείας άρα και το στρες . Έρευνες δείχνουν ότι άτομα τα οποία ακολουθούν μια διατροφή πλούσια σε επεξεργασμένα τρόφιμα και απλά σάκχαρά είναι πιθανόν να εμφανίσουν συχνότερα αυξημένα επίπεδα στρες. Ενώ παράλληλα η ανεπαρκής κατανάλωση θρεπτικών συστατικών όπως βιταμίνες του συμπλέγματος Β, μαγνήσιο, φυλικό οξύ και ω-3 λιπαρά οξέα  τα οποία συμβάλουν στην ομαλοποίηση των επιπέδων στρες του οργανισμού κάνουν ακόμα δυσκολότερο το έργο του σώματος να απαλλαχτεί από το στρες. Εν ολίγης μειώνοντας την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων  και αντικατάστασης τους με ποικιλία τροφίμων πλούσια σε θρεπτικά συστατικά όπως φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ψάρια, τηρώντας έτσι ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής θα υπάρξουν πολύ θετικά αποτελέσματα στην ομαλοποίηση του στρες. Είναι πολύ σημαντικό επίσης να μην παραλείπονται γεύματα επειδή πολλές φορές το αίσθημα της πείνας έχει κοινά συμπτώματα με το αυξημένο στρες ( π.χ. νευρικότητα).

ΑΠΕΦΥΓΕ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΑΥΞΑΝΟΥΝ ΤΟ ΣΤΡΕΣ

Ας μιλήσουμε πάλι με παραδείγματα. Πολλές φορές όταν έχουμε μια γεμάτη μέρα για να ανταπεξέλθουμε καταναλώνουμε πάνω από 2-3 καφέδες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα στο τέλος της μέρας να υπάρχει μια αναστάτωση και νευρικότητα στον οργανισμό και κατά συνέπεια στη συμπεριφορά μας. Αυτό οφείλεται στο ότι η αυξημένη κατανάλωση καφεΐνης έχει παρόμοια συμπτώματα με το άγχος (ταχυπαλμίες, νευρικότητα, διαταραχές όρεξης και ύπνου και άλλα που αναφέρθηκαν πιο πάνω). Συνεπώς αν είσαι από τα άτομα που τους επηρεάζει η αυξημένη κατανάλωση καφέ προσπάθησε να περιορίσεις την ποσότητα και να αντικαταστήσεις κάποια από το ροφήματα σου με άλλα που δεν περιέχουν τόση καφεΐνη. Προσοχή δεν περιέχει μόνο ο καφές καφεΐνη αλλά και κάποια ενεργειακά ποτά και το μαύρο τσάι.

Μια άλλη ουσία που φαίνεται να επιδρά αρνητικά στο στρες είναι το αλκοόλ. Παρόλο που φαίνεται πως όταν καταναλώνουμε αλκοόλ είμαστε πιο ευδιάθετοι , όταν ξεπεραστούν τα όρια και πλέον η κατανάλωση υπερβαίνει τα φυσιολογικά επίπεδα τα αποτελέσματα που προκύπτουν είναι ακριβώς αντίθετα (κατάθλιψη, άγχος , νευρικότητα). Εδώ χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στα άτομα που καταναλώνουν αλκοόλ ως λύση σε καταστάσεις στρες.

ΒΑΛΕ ΤΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΣΤΗ ΖΩΗ ΣΟΥ

Η φυσική δραστηριότητα είναι γνωστό ότι έχει πολλά οφέλη για τον οργανισμό ένα εκ των οποίων είναι και η ανακούφιση από το έντονο στρες. Η άσκηση τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης. Αυτό συμβαίνει γιατί κατά τη διάρκεια της άσκησης αυξάνεται η σεροτονίνη – η ορμόνη της καλής διάθεσης- ανακουφίζοντας έτσι τα συμπτώματα του άγχους ενώ παράλληλα θα βελτιωθεί και η φυσική σας κατάσταση αλλά και η συνολική υγεία του σώματος γενικότερα. Άσκηση μπορεί να σημαίνει μια βόλτα με ένα φίλο ή το κατοικίδιο σου, το τρέξιμο , ο χορός , η προπόνηση στο γυμναστήριο και πολλά άλλα. Βρες λοιπόν έναν τρόπο άσκησης που σου αρέσει και σε σε εκφράζει και βάλε την στην καθημερινότητα σου. Τα αποτελέσματα στο σώμα σου και στην ψυχική σου υγεία θα σε εκπλήξουν.

Μην ξεχνάς να αγαπάς και να φροντίζεις το σώμα σου και την ψυχική σου υγεία!